بهترین داستان های جهان/ گزیده، ترجمه، تألیف: احمد گلشیری
***
|سجاد پورخسروانی|
Spworkform@@gmailcom
کنارِ هم آوردنِ مهم ترین نویسنده های تاریخ ادبیات -لااقل در زمینه ی داستان کوتاه- خودش کارِ مهمی است، اما غیر از این، نکته ای که در موردِ پنج جلدِ "بهترین داستان های جهان" برای من وجود دارد، عنصرِ مشترک همه ی این نویسنده هاست: "بدبختی". عقوبت نویسنده بودن را از همین جلدِ اول می شود گرفت. این که همه ی این آدم ها به نوعی مریض ند؛ "گوگول" و "تورگنف" و "فلوبر" به خاطرِ نوشتن آثارشان به دادگاه فراخوانده می شوند. "تولستوی" و "گی دو موپاسان" سر و کارشان به جنگ می خورد. "چخوف" توی بدبختیِ یک خانه واده ی سرف به دنیا می آید. "ادگار آلن پو" رسماً یک دیوانه است، اولِ معرفی نامه اش نوشته "... یکی از بدبخت ترین نویسنده های آمریکا ...". به خاطر نوشته های ش به جنون، آدم کشی، هرزه گی و دائم الخمر بودن متهم می شود، دست آخر هم جنازه اش را کنار جوی آب یکی از خیابان های بالتیمور پیدا می کنند. "امبروس بیرس" که به "بیرس تلخ" مشهور است، داستان ش از جنگ و اصابت گلوله ای به سرش شروع می شود. پسر بزرگ ش از خانه فرار می کند که مدتی بعد کشته می شود. 1888 از زن ش طلاق می گیرد و دست آخر هم در صحرای گراند کانیون، در سن هفتاد و دوساله گی خودکشی می کند." اُو هنری" به خاطر اتهام اختلاس از کشور فرار می کند. مدتی بعد به خاطر بیماری زن ش مجبور می شود برگردد. زن ش از سل می میرد. خودش هم به پنج سال زندان محکوم می شود. "استیون کرین" توی بیست و نه ساله گی می میرد. "هاثورن" که پدرش را توی چهارساله گی از دست داده و با مادر افسرده اش بزرگ شده، تا آخر عمر از "تنهایی" و "آدم های تنها" می نویسد. "داستایوفسکی" هم که دیگر سالارِ فلاکت زده هاست و واقعاً زنده گی نامه ی جالبی دارد: پانزده ساله گی مادرش را از دست می دهد. هجده ساله گی پدرش را از دست می دهد. 28 ساله گی، سال1849، به خاطر انتشار یک بیانیه و به جرم براندازی نظام محکوم به اعدام می شود. نوزده دسامبر همان سال مشمولِ تخفیف می شود و فرستاده می شود به زندانِ سیبری. چهار سال زندان را با انواع جنایت کاران سر می کند. توی زندان صرع می گیرد. 1854، در سی و سه ساله گی که آزاد می شود، مجبور است به عنوان سرباز اجباری توی همان سیبری خدمت کند. 1864 تنها برادرش می میرد. همان سال-دقیقاً همان سال!- زن ش هم می میرد. بعدِ ازدواج دوباره و افتادن روی چرخِ زنده گی، کلی طلب بالا می آورد و متواری می شود. فرزندِ اول ش که 1868 به دنیا آمده، سه ماه نشده می میرد. فرزندشِ آخرش، متولدِ 1875، توی سه ساله گی می میرد. دست آخر هم در سنِ شصت ساله گی بر اثر خون ریزیِ ریه کلک ش کنده می شود.
... و تازه این ها فقط بدبختی های کتاب اولِ این پنج جلد است. به نظرم توجه به این نکته و مرورِ این ریختیِ زنده گی نامه های شان خیلی چیزها را درباره ی "چیستیِ نویسنده" مشخص می کند.
غیر از این، جالبی کتاب به این است که همه ی این آدم های را یک جا کنار هم می بینی، و ازآن جا که آثار آمده توی مجموعه از مهم ترین های هر نویسنده ای انتخاب شده، پس می شود سبکِ کاری شان را با هم مقایسه کرد. نگرشِ هر نویسنده را نسبت به انتخاب موضوع، و پرداختِ آن خیلی راحت می شود از این کتاب فهمید. قابل توجه این که جناب "احمد گلشیری"، انتخاب کننده ی آثار، خودش همه ی کارها از اول ترجمه کرده. این طور نبوده که ترجمه ای را از کس دیگر بردارد و بگذارد توی کتاب، که خب، این خودش به یک دست شدنِ کیفیتِ ترجمه و فهمِ درست تر شیوه ی نگارش هر نویسنده کمک کرده به نظرم. مختصر زنده گی نامه ای از هر نویسنده قبل از اثرش آورده شده که خیلی جاها به روشن شدنِ روابطِ خیلی از این ها، هم از لحاظِ تأثیرپذیری و هم از لحاظِ اجتماعی، کمک می کند؛ و خب این هم مزیتِ دیگری است که مجموعه دارد.
از طرفی هر چند این کتاب مجموعه ی "بهترین داستان های کوتاه" عنوان گرفته، اما از آن جایی که خیلی از نویسنده های داخل مجموعه "رمان نویس" و "داستان بلندنویس" هم بوده اند، پس می شود کتاب را، تاریخِ نویسنده ها توی هر سه حوزه دانست. انتخابِ نویسنده ها و آثارشان هم کاملاً به جاست. کسانی که انتخاب شده اند، کسانی هستند که بیش ترین تأثیر را از لحاظِ "نگاه به مایه1"، و "پردازش مایه2" روی ادبیات گذاشته اند. داستان هایی هم که انتخاب شده اند، از آن آثار برجسته ای هستند که هر چند ذکرِ خیرشان زیاد رفته، ولی کم تر در فارسی به طبع رسیده اند و پس کتاب از این حیث هم بدیع است. داشتن این مجموعه ی پنج جلدی را به همه ی دوستان توصیه می کنم. خاصه کسانی که دستی به نوشتن دارند. همین.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
- غرض م اولویت دادن به موضوعات و دسته ی بندی آن ها من حیث "مهم" است.
- این که چه طور و از چه دیدی به موضوع نگاه کرده اند و بعد روایت ش.
